Đường lối cách mạng - Chương 4

Câu 1. Đặc trưng Công Nghiệp Hoá thời kỳ trước đổi mới

Nhìn chung, từ 1960 -1985, Đảng ta đã nhận thức và tiến hành CNH theo kiểu cũ với các đặc trưng chủ yếu sau đây:

- Công nghiệp hóa theo mô hình nền kinh tế khép kín, hư­ớng nội:

CNH trong điều kiện nền kinh tế khép kín và hướng nội: (xét về mô hình thì đây chính là mô hình CNH thay thế nhập khẩu). Đặc trưng này là do điều kiện khách quan đem lại. Tình hình của Việt Nam trước đổi mới: Chiến tranh và bao vây cấm vận của các nước tư bản, chúng ta chỉ nhận được sự hợp tác của một số nước trong hệ thống XHCN. Vì vậy, khó có thể lựa chọn mô hình CNH khác. Mặt khác, sau khi đất nước thống nhất chúng ta đã mong muốn xây dựng một nền kinh tế độc lập tự chủ, không có điều kiện quan hệ kinh tế với bên ngoài.

- Thiên về phát triển công nghiệp nặng: Do tình hình thực tiễn của Việt Nam là một nước nông nghiệp nghèo nàn, tỷ trọng công nghiệp không đáng kể. Tình hình kinh tế và chính trị đòi hỏi Việt Nam phải có một nền công nghiệp nặng phát triển. Vì vậy, trong đường lối tiến hành công nghiệp hoá đã đề cao vai trò của công nghiệp nặng để giải quyết những vấn đề đó.

- Gắn với cơ chế kế hoạch hoá, tập trung, quan liêu, bao cấp: nhà nước quản lý tất cả mọi mặt của đời sống kinh tế xã hội trong đó có vấn đề về CNH. Mục tiêu, phân bổ nguồn lực,… đều do Nhà nước quyết định.

- Chủ yếu dựa vào lợi thế về lao động, tài nguyên đất đai và nguồn viện trợ của các n­ước xã hội chủ nghĩa; chủ lực thực hiện CNH là Nhà nước và doanh nghiệp nhà nước; việc phân bổ nguồn lực để CNH chủ yếu bằng cơ chế kế hoạch hóa tập trung, bao cấp, trong một nền kinh tế phi thị trường.

- Nóng vội, đơn giản, chủ quan duy ý chí, ham làm nhanh, làm lơn, không quan tâm đến hiệu quả kinh tế xã hội.

Câu 2. Quan điểm CNH HĐH của ĐCSVN (4 quan điểm)

1. CNH phải gắn với HĐH, HĐH phải gắn với phát triển nền kinh tế tri thức

Đặc trưng của kinh tế tri thức:

-Tất cả những ngành tác động đến nền kinh tế là những ngành dựa vào tri thức, dựa vào thành tựu mới của KHCN

-Những ngành kinh tế truyền thống được ứng dụng KHCN cao

Đặc điểm của kinh tế tri thức:

-LLSX – trí thức: trở thành yếu tố hàng đầu quyết định đến sự tăng trưởng ktế

-Công nghệ thông tin: thông tin là tài nguyên của quốc gia và nền kinh tế có hệ thống mạng thông tin được phát triển rộng rãi.

-Nguồn nhân lực nhanh chóng được tri thức hoá, sáng tạo và học tập trở thành nhu cầu và đổi mới thường xuyên.

-Nhiều điều tưởng như nghịch lí: giá trị sử dụng của hàng hoá càng cao thì giá bán càng rẻ, cái đã biết không còn giá trị và tìm ra cái chưa biết sẽ làm mất giá trị của cái đã biết.

2. CNH - HDH gắn với phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập kinh tế quốc tế

3. Phát huy nguồn lực con người là yếu tố cơ bản cho sự phát triển nhanh và bền vững

-Nhân tố con người là yếu tố quyết định trong các yếu tố cơ bản thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế.

-Để phát huy được nhân tố con người cần coi trọng phát triển giáo dục và đào tạo, phải có cơ cấu lao động hợp lí.

4. KHCN là nền tảng, động lực của CNH – HDH

Câu 3. Định hướng phát triển các ngành và lĩnh vực kinh tế trong quá trình đẩy mạnh CNH-HĐH gắn với phát triển kinh tế tri thức của Đảng cộng sản

1. Đẩy mạnh CNH nông nghiệp nông thôn đồng thời giải quyết đồng bộ các vấn đề nông nghiệp, nông thôn, nông dân

- Đẩy mạnh CNH-HĐH nông nghiệp, nông thôn

- Quy hoạch phát triển nông thôn

- Giải quyết lao động, tạo việc làm ở nông thôn

2. Phát triển nhanh công nghiệp, xây dựng, dịch vụ

3. Phát triển kinh tế vùng

4. Phát triển kinh tế biển

5. Chuyển dịch cơ cấu lao động, cơ cấu công nghệ

6. Bảo vệ và sử dụng hiệu quả tài nguyên quốc gia, đặc biệt là tài nguyên đất, nước, rừng, khoáng sản